• 

Φαντάσου ένα κόσμο γεμάτο σακιά.
Ξέρεις, αυτά τα ανθεκτικά σακιά που μπορούν να σηκώσουν τόνους ελιές, χόρτα, πατάτες, πέτρες. Τέτοια σακιά.
Σακιά που σηκώνουν τόνους αγαθά, αυτά που θες να τσουβαλιάσεις για να μπορείς τελικά να κουβαλήσεις. Τα βάζεις όλα σε ένα τέτοιο σακί, γιατί αν έπρεπε να τα διαχειριστείς ένα ένα η ζωή σου θα γινόταν αφόρητη. Θα έπρεπε να δώσεις σημασία σε κάθε ελιά ξεχωριστά, σε κάθε πατάτα, σε κάθε πέτρα. Κόπος, ιδρώτας, κούραση. Ενώ το σακί σε βοηθάει. Όλα μαζί στιβαγμένα εκεί μέσα. Το μόνο που χρειάζεται είναι να πάρεις το σακί και να το πετάξεις κάπου. Και μετά ξεμπέρδεψες.

Φαντάσου τώρα ένα κόσμο γεμάτο σακιά που περιέχουν κανονικότητα και μη κανονικότητα. Τόνους κανονικότητας ή τόνους μη κανονικότητας. Ό,τι θεωρείς κανονικό μπαίνει με φροντίδα σε κάποια μεγάλα ανθεκτικά σακιά και ό,τι θεωρείται μη κανονικό στιβάζεται σε κάποια άλλα.
Και πετάς τα σακιά με τους τόνους μη κανονικότητας και είσαι πολύ περήφανος που κουβαλάς πάντα μαζί σου τα σακιά τα άλλα, αυτά που είναι γεμάτα με την κανονικότητα σου. Διαλαλείς παντού ότι τα δικιά σου σακιά με την καταπληκτική σου κανονικότητα είναι τα πιο γεμάτα, τα πιο φρέσκα, τα πιο αποτελεσματικά, τα καλύτερα. Και αν γίνει κανένα λάθος και συναντήσεις κάποιον που κουβαλάει σακιά γεμάτα μη κανονικότητα, σαν αυτά που εσύ έχεις τσουβαλιάσει και πετάξει, τότε ξαφνικά, αυτός ο κάποιος είναι ο άλλος. Ο μη κανονικός. Αυτός που πρέπει να πετάξεις κάπου μαζί με τα σακιά που κουβαλάει.

Και αλλάζει μορφές ο μη κανονικός. Χαρακτηρίζεται αυτόματα από το σακί του.
Μπορεί να είναι γονιός. Άλλος από σένα που τα κάνεις όλα κανονικά. Αυτός που αργεί το πρωί να ξυπνήσει και δεν πάει στην ώρα του το παιδί στο σχολείο, αυτός που δεν βάζει υγιεινά σνακ στο τσαντάκι φαγητού, αυτός που βάζει όρια ή δεν βάζει καθόλου, αυτός που δουλεύει όλη μέρα και βλέπει το παιδί του δέκα λεπτά, αυτός που όλη μέρα κάνει δουλειές στο σπίτι και θεωρείς ότι δεν δουλεύει, αυτός που φωνάζει ή ο άλλος ο πιο ήρεμος και υπομονετικός. Αυτός ο άλλος που δεν κουβαλάει τα δικά σου τακτοποιημένα σακιά κανονικότητας. Αυτός ξαφνικά ορίζεται ως μη κανονικός και τσουβαλιάζεται μέσα στην αποθήκη του μυαλού σου, επάνω στα δικά σου σακιά, αυτά που εσύ έχεις ορίσει ως άχρηστα.

Και όταν δεν είναι γονιός, μπορεί να έχει τη μορφή παιδιού ο μη κανονικός. Ξέρεις, αυτά τα μη κανονικά παιδιά που είναι πάντα θυμωμένα και σου χαλάνε την κανονική σου ομάδα, αυτά που ουρλιάζουν στο δρόμο, αυτά που κάθονται φοβισμένα στη γωνία και σιωπούν, αυτά που επαναλαμβάνουν ήχους και κουνάνε τα χέρια πάνω κάτω, αυτά που τρώνε και τα άλλα που δεν τρώνε, αυτά που διαπρέπουν στο σχολείο ή τα άλλα που δεν καταλαβαίνουν πράξεις και αριθμούς, αυτά που κοιμούνται με τους γονείς τους ή τα άλλα που δεν το χρειάζονται, αυτά που έχουν προσδιοριστεί από την κοινωνία αγόρια αλλά παίζουν με κούκλες ή αυτά που λένε ότι είναι κορίτσια και παίζουν με λάσπες και σκουλήκια. Αυτά και άλλα πολλά σαν αυτά.

Όταν ανακαλύψεις τι περιέχει το δικό τους τσουβάλι τα στιβάζεις και αυτά στην αποθήκη της μη κανονικότητας σου και μετά, αφού το έκανες αυτό, νιώθεις και πάλι κανονικός. Ήρεμος.
Και για να μην τα μπερδέψεις στην αποθήκη τα τσουβάλια, βάζεις και από πάνω μια ταμπέλα να ξέρεις τι είναι κάθε φορά το μη κανονικό που δεν θες.
Άχρηστο, αδερφή, μαμόθρεφτο, λεσβία, ταραξίας, θυμωμένος, αγράμματος, αυτιστικός, υπερκινητικός. Ό,τι βρεις από το λεξικό που έχει χτίσει η κοινωνία για σένα. Αυτό γράφεις. Αυτό που σου έμαθαν να επαναλαμβάνεις για να μπορείς να γράφεις όμορφες ταμπέλες στη δική σου αποθήκη.

Και οι μορφές της μη κανονικότητας μπορεί να είναι και άλλες. Άνθρωποι με μαντήλες στο κεφάλι ή άλλοι χωρίς μαντήλες αλλά με δέρμα λίγο πιο σκούρο από το δικό σου. Αυτοί, τα παιδιά τους, οι φίλοι τους. Αυτοί βέβαια έχουν την τιμή να στιβάζονται στην ειδική πτέρυγα της αποθήκης σου, αυτή που περιέχει τα σακιά της μη κανονικότητας με τις ταμπέλες ξένος, άλλος, διαφορετικός. Κάτι τέτοιο θα λέει η ταμπέλα σε αυτή την πτέρυγα. Γιατί η ταμπέλα ταραξίας ορίζει κάτι, αλλά ίσως κάπου στο πίσω μέρος του μυαλού σου μπορεί και να φαντάζεσαι ότι αλλάζει εύκολα αυτή η ταμπέλα. Ίσως φροντίσει η κοινωνία για αυτό. Ίσως εύκολα μέσα στο χρόνο της σύντομης ζωής σου, το σακί αυτό μεταφερθεί και σταματήσει να στοιβάζεται στην αποθήκη σου των μη κανονικών. Μπορεί να φροντίσεις εσύ ή κάποιοι άλλοι να τον δαμάσουν αυτόν. Να σκίσουν το σακί του και να του δώσουν άλλο να κουβαλάει. Ποιος ξέρει…

Αλλά ο ξένος, ο άλλος, ο διαφορετικός δεν θα φύγει ποτέ από την ειδική πτέρυγα που τον έχεις βάλει. Και ίσως μάλιστα να χτίσεις και άλλες πόρτες στην αποθήκη για να μην μπορέσει ποτέ να βγει με το σακί του από κει.

Και αυτός ο ξένος, ο άλλος, ο διαφορετικός θα είναι για σένα καλά κλεισμένος στην αποθήκη μη κανονικότητας και η κανονική σου ζωή δεν θα κινδυνεύει. Και ο ρόλος σου ως γονιός, παιδαγωγός, εργαζόμενος, πολίτης, παιδί, θα συνεχίζεται κανονικά, χτίζοντας όλο και περισσότερες αποθήκες που θα περιμένουν να στιβάξουν τα σακιά μη κανονικότητας αυτών των ξένων, των άλλων, των διαφορετικών.
Και η ζωή θα συνεχίζεται ήρεμα για σένα. Χωρίς φόβο. Αφού εσύ είσαι ο κανονικός δεν κινδυνεύεις.

Μέχρι κάποιος άλλος κανονικός σαν εσένα να σε στιβάξει κάποια στιγμή σε εκείνη την αποθήκη των μη κανονικών και να μην μπορέσεις ποτέ να βγεις από το σακί σου.
Αλλά αφού εσύ είσαι κανονικός και όχι σαν τον άλλον, τον ξένο, τον διαφορετικό λόγικά δεν θα κινδυνεύεις.
Κοιμήσου ήσυχος. Η αποθήκη σου έχει ακόμα χώρο.
Πρόσεξε μόνο πως γράφεις και διακοσμείς τις ταμπέλες που βάζεις επάνω στα σακιά. Αν γράφεις και από τις δυο μεριές μπορεί να γυρίσει η ταμπέλα και να διαβάσεις κι εσυ τι λέει.
Εσύ ο κανονικός.

Κατερίνα Ανωγιαννάκη

Παιδαγωγός-Ερευνήτρια

Απρίλιος 2021